Cytat:

Kod:

Elżbieta z Pilczy Granowska urodzona ok. 1372, zmarła 12 maja 1420 w Krakowie– trzecia żona Władysława Jagiełły, królowa Polski, wojewodzianka sandomierska, starościanka ruska i sandomierska, generałówna-starościanka wielkopolska. Była jedynym dzieckiem wojewody sandomierskiego Ottona z Pilczy i Jadwigi Melsztyńskiej (matki chrzestnej Jagiełły). Miała bardzo burzliwe życie. Po śmierci ojca, stała się spadkobierczynią olbrzymiego majątku: odziedziczyła dobra łańcuckie oraz Pilicę (zob. Zamek w Smoleniu). W okresie niepełnoletności Elżbiety, kuratelę nad nią sprawowała wdowa po Ottonie, a jej matka - Jadwiga. Najpewniej po 9 maja 1389 Elżbieta została porwana i zaślubiona przez śląskiego rycerza i tenutariusza kruszwickiego Wisła Czambora, syna Henryka Czambora z Kazanowa i Księginic. W dawnej literaturze uważano go za przedstawiciela czesko-morawskiego rodu Wisenburgów. Król Władysław II Jagiełło wysłał jej na ratunek Jana z Jičina, pana z Kravař, który przed 14 grudnia 1390 uwolnił Elżbietę. Wkrótce po uwolnieniu Jan z Jičina, otrzymawszy błogosławieństwo od króla poślubił Elżbietę. Wiseł po uwolnieniu go latem 1392 z Przedecza, gdzie był więziony przez Bartosza z Odolanowa, zaczął upominać się o swą małżonkę. Zapewne pod koniec 1393 Jičiński mając zgodę króla, zasadził się na Wisła w Krakowie. Gdy Czambor wychodził z łaźni, 12 kuszników Jičinskiego zastrzeliło go. W 1395 zmarł Jičiński i Elżbieta ponownie została wdową. Po owdowieniu Elżbieta zamieszkała u swego wuja, wojewody krakowskiego Spytka z Melsztyna, który przed 2 października 1397 wydał ją za mąż za kasztelana nakielskiego Wincentego Granowskiego. Trzeci mąż Elżbiety należał do otoczenia królewskiego i wkrótce został starostą generalnym Wielkopolski. Z małżeństwa tego pochodziło pięcioro dzieci. Latem 1410 Wincenty Granowski, zarządzając Toruniem został prawdopodobnie otruty z inspiracji Krzyżaków. W 1416 Jagielle zmarła małżonka Anna Cylejska, więc zaczęto obmyślać plany jego kolejnego małżeństwa. Władysławowi bardzo do gustu przypadła wdowa po Granowskim, Elżbieta. 2 maja 1417 w Sanoku miał miejsce ich ślub. Tego samego roku 19 listopada została koronowana na Wawelu. Wiele osób miało za złe Jagielle to małżeństwo, ponieważ 45-letnia Granowska nie mogła urodzić dziecka. Stanisław Ciołek, sekretarz królewski, napisał z kolei alegoryczną bajkę, w której lew (Władysław Jagiełło) poślubia świnię (Elżbietę), po tym jak ta rzuciła na niego czary. Pochodzenie królowej, niekrólewskie choć jak najbardziej dostojne, było powodem wielu złośliwych plotek na jej temat. W 2 lata później u Elżbiety zaczęły się ujawniać objawy gruźlicy, na którą umarła w 1420 w Krakowie. Została pochowana w kaplicy Mansjonarskiej katedry wawelskiej. Po dwustu latach szczątki królowej usunięto, aby przygotować miejsce na pochówek Stefana Batorego. Nie wiadomo, gdzie je przeniesiono. Istnieją jednak prace naukowe (np. Klemensa Kanteckiego), które zupełnie inaczej przedstawiają życie Elżbiety. Jako datę jej urodzenia podawany jest rok 1382. Byłaby więc o 10 lat młodsza i w momencie ślubu z Jagiełłą liczyłaby 35 lat. Dwa jej pierwsze małżeństwa są podawane w wątpliwość. Prawdopodobnie rzekomo drugi mąż Elżbiety Jańczyk Hińczyński (Jenczyk Hiczyński) jest postacią fikcyjną. Historię o wcześniejszych związkach królowej wymyślił być może Jan Długosz, aby zdyskredytować Elżbietę, nie pochodzącą z rodziny królewskiej.