Cytat:Ryksa Elżbieta cz. III- w 1310 r. tron czeski objął nowy władca Jan Luksemburski, żonaty z córką Wacława II z pierwszego małżeństwa Elżbietą. Rządy Jana spotkały się z dość znaczną opozycją czeskich możnowładców, których zdecydowała się poprzeć również Ryksa Elżbieta. Jednym z powodów znalezienia się Ryksy Elżbiety w opozycji względem Jana Luksemburskiego była urażona duma królowej po wywyższeniu córki Wacława II, a swojej pasierbicy, Elżbiety. Drugim była osoba lidera antyluksemburskiej opozycji, najwyższego marszałka, Morawianina Henryka z Lipy, z którym królowa rozpoczęła ścisłą współpracę. Wkrótce pomiędzy Ryksą a Henrykiem wywiązał się romans, który z powodów politycznych nie mógł jednak zakończyć się ślubem zakochanych (chodziło tu nie tylko o nierówność stanów, ale także fakt, że ewentualne małżeństwo spowodowałoby możliwość wystąpienia Henryka z Lipy z pretensjami do tronu). W celu osłabienia pozycji potężnego możnowładcy w 1315 r. Jan Luksemburski pozbawił Henryka wszystkich urzędów i zdecydował się na jego uwięzienie. Pozycja królowej była jednak w Czechach na tyle silna, że Jan, nie chcąc ryzykować wojny domowej, w kwietniu 1316 r. ostatecznie zwolnił Henryka z więzienia. Pomimo tych pojednawczych gestów ze strony Luksemburga, Ryksa kontynuowała swoją niezależną politykę wydając w 1317 r. swoją jedyną córkę za mąż za księcia jaworskiego Henryka, który w celu zabezpieczenia pozycji teściowej wprowadził do Hradca swoją załogę wojskową. Niespodziewanie już rok później doszło w wyniku pośrednictwa króla rzymskiego Ludwika Bawarskiego do podpisania ugody w Domažlicach, na mocy której Henryk z Lipy wrócił do łask Jana Luksemburskiego (odzyskał urząd najwyższego marszałka, a w 1321 r. został morawskim hetmanem ziemskim), a królowa sprzedała swoje dobra we wschodnich Czechach i osiedliła się razem z ukochanym w Nowym Brnie. Stosunki pomiędzy Janem a Ryksą od tej pory układały się poprawnie, a nawet można zauważyć pewną słabość króla czeskiego względem Piastówny, co ujawniło się chociażby w fakcie zatwierdzenia i rozszerzenia nadań córki Przemysła II wobec klasztoru cysterek na Morawach. 26 sierpnia 1329 r. zmarł Henryk z Lipy, co Ryksa Elżbieta niezwykle przeżyła. Zdecydowała się wtedy ostatecznie wstąpić do klasztoru starobreńskiego, który tak hojnie wyposażyła. Cztery lata później razem z córką Agnieszką udała się na długą pielgrzymkę po sanktuariach Nadrenii, z której wróciła po kilku miesiącach. Ryksa Elżbieta (zwana w literaturze czeskiej piękną Polką) zmarła 19 października 1335 r., w wieku 47 lat, w klasztorze cysterek w Starym Brnie i została pochowana u boku swojego ukochanego Henryka z Lipy. W swoim testamencie poczyniła różne zapisy na rzecz instytucji kościelnych w Czechach i Polsce (zwłaszcza w Poznaniu).