Cytat:Ryksa Elżbieta urodzona 1 września 1288 r. w Poznaniu, zmarła 19 października 1335 r. w Brnie na Morawach– królowa czeska i polska. Ryksa była jedyną córką króla polskiego Przemysła II i Ryksy szwedzkiej (po której otrzymała imię), córki zdetronizowanego władcy skandynawskiego Waldemara. Ryksa Elżbieta jest pierwszą Polką, której dokładną datę urodzin i śmierci znamy. Wkrótce po swoich narodzinach (w 1288 r.) została osierocona przez matkę – ukochaną żonę władcy wielkopolskiego. Zgodnie z ówczesnymi zwyczajami Ryksa już w 1291 r., a więc w wieku zaledwie trzech lat została zaręczona z synem margrabiego brandenburskiego Albrechta III, Ottonem. Dzieciństwo spędziła pod czujnym okiem starszej siostry Przemysła II Anny w klasztorze cysterek w Owińskach. Tam też zapewne doszły ją informacje o tragicznych wypadkach zaszłych w Rogoźnie 8 lutego 1296 r., kiedy to w napadzie inspirowanym przez margrabiów brandenburskich z linii joanickiej dynastii askańskiej zginął zamordowany Przemysł II. Śmierć władcy wielkopolskiego całkowicie zmieniła sytuację geopolityczną w tej części Europy – wpłynęła też w oczywisty sposób na dalsze losy młodej osieroconej królewny. Opiekę nad Ryksą przejęła trzecia żona Przemysła II Małgorzata askańska (pochodząca ze sprzymierzonej z władcą wielkopolskim linii ottońskiej), będąca zresztą równocześnie siostrą narzeczonego Piastówny. Z nieznanych przyczyn Małgorzata pomimo zapisanej w Wielkopolsce oprawy wdowiej, wkrótce po śmierci męża zdecydowała się wyjechać do Brandenburgii zabierając ze sobą pasierbicę. Do planowanego małżeństwa ostatecznie nie doszło z powodu niespodziewanej śmierci narzeczonego 11 marca 1298 lub 1299 r. Śmierć Ottona brandenburskiego na nowo skomplikowała sytuację Ryksy, zwłaszcza, że jako córka ostatniego Piasta z linii wielkopolskiej była doskonałą partią dla każdego kandydata do korony polskiej. Nic więc dziwnego, że kiedy możnowładcy wielkopolscy w jednym ze swoich warunków objęcia tronu wobec Wacława II postawili sprawę ożenku króla czeskiego z Piastówną świeżo owdowiały Przemyślida (był o siedemnaście lat starszy) długo się nie zastanawiał i jeszcze przed swoją koronacją na króla Polski 25 lipca 1300 r. w Gnieźnie sprowadził Ryksę do Pragi.