Cytat:Bieg na orientację– olimpijska dyscyplina sportowa, w której zawodnik posługując się mapą i kompasem ma za zadanie w jak najkrótszym czasie przebiec określoną trasę wyznaczoną w terenie (zazwyczaj jest to las) przez punkty kontrolne. Przebieg pomiędzy punktami kontrolnymi jest dowolny i właśnie wybór wariantu przebiegu stanowi istotę biegu na orientację. Warunkiem sklasyfikowania uczestnika zawodów jest potwierdzenie w zadanej kolejności wszystkich punktów kontrolnych. Sprawdzanie obecności na danym punkcie kontrolnym odbywa się standardowo za pomocą karty startowej, ale coraz częściej informacja ta jest zapisywana na specjalnym chipie. Zawodnicy startują do biegu zazwyczaj w odstępie czasowym 1-3 minut, indywidualnie, według wcześniej ustalonej kolejności. W momencie startu otrzymują mapy, wykonane przeważnie w skali 1:15 000 lub 1:10 000, a w biegu sprinterskim przeważnie w skali 1:5000. W Polsce organem kierującym działaniami związanymi z orientacją sportową jest Polski Związek Orientacji Sportowej (PZOS), a międzynarodowym organem jest International Orienteering Federation (IOF). Kolebką biegu na orientację jest Skandynawia, gdzie pierwsze zawody zostały rozegrane 31 października 1897 r. w miejscowości Bergen (Norwegia) na dystansie 19,5 km jedynie z trzema punktami kontrolnymi na trasie, które wygrał Peder Fossum w czasie 1 godziny, 47 minut i 7 sekund. Pierwotnie zasady zawodów były nieco inne, gdyż zawodnik mając do dyspozycji kompas musiał odnaleźć ukryte w terenie punkty, dystanse były znacznie dłuższe, a w zawodach brali udział wojskowi. Jednak na początku XX w. orientacja sportowa stała się także cywilną dyscypliną, kiedy to zawody zaczęto rozgrywać na krótszych dystansach. Po I wojnie światowej nastąpił gwałtowny rozwój orientacji w Skandynawii, w 1918 r. w zawodach organizowanych w okolicach Sztokholmu przez majora Ernsta Killandera wystartowało 220 zawodników. W 1932 r. rozegrano pierwsze międzynarodowe zawody pomiędzy Norwegią i Szwecją, a w 1934 r. sport ten zaistniał w Finlandii, Szwajcarii, ZSRR oraz na Węgrzech. W tym samym czasie w Szwecji już około ćwierć miliona osób miało styczność z tą dyscypliną. W latach 40. i latach 50. bieg na orientację zaczął się rozwijać także poza Skandynawią, głównie w państwach Europy Środkowej oraz powoli na innych kontynentach tj. w Azji, Ameryce Północnej, Australii i Nowej Zelandii. W 1961 r. na konferencji dziesięciu państw w Danii utworzona została Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację (International Orienteering Federation – IOF) z siedzibą w Finlandii. Założycielami tej organizacji były: Bułgaria, Czechosłowacja, Dania, Finlandia, Norwegia, Niemiecka Republika Demokratyczna, Republika Federalna Niemiec, Szwajcaria, Szwecja i Węgry. W 1969 r. IOF zrzeszał już 16 państw, w tym dwa kraje spoza Europy tj. Kanadę oraz Japonię. Organizacja I Mistrzostw Europy w roku 1962 została przydzielona przez IOF Norwegii. Natomiast na konferencji IOF w 1965 r. w Bułgarii ustalono wspólne przepisy międzynarodowe, a także została podjęta decyzja o rozgrywaniu zamiast Mistrzostw Europy – Mistrzostwa Świata. W 1966 r. Finlandia stała się pierwszym gospodarzem Mistrzostw świata w biegu na orientację. Pierwszymi Mistrzami Świata zostali: Ulla Lindkvist (Szwecja) – wśród kobiet z czasem 52,45 na dystansie 6,5 km oraz Age Hadler (Norwegia) wśród mężczyzn z czasem 96,05 na dystansie 14,1 km. Mimo starań IOF-u od kongresu w 1996 r. żadna z dyscyplin orientacji nie znajduje się w programie igrzysk olimpijskich, a jedynie bieg na orientację w programie World Games od 2001 r. Powody tej sytuacji to m.in. mało przyjazny przebieg zawodów dla przekazu telewizyjnego, zbyt długi czas trwania zawodów oraz oddalenie miejsca zawodów od centrów miast. W celu dostosowania dyscypliny do realiów igrzysk olimpijskich coraz większą popularnością cieszy się tzw. bieg parkowy jako odmiana biegu sprinterskiego. Zaletami takiej konwencji zawodów jest: czas biegu zawodnika – około 15 min, teren rozgrywania zawodów – parki oraz obszary miejskie, czyli obszary atrakcyjne dla kibiców. Zawodami popularyzującymi ten rodzaj biegania od 1996 r. jest Park World Tour. Najbliższym, możliwym terminem pojawienia się w programie letnich igrzysk olimpijskich jest rok 2020 (jeżeli aplikacja o włączenie do olimpiady zostanie złożona w 2013 r). Drugą odmianą orientacji, która ma największe szanse trafić do programu zimowych igrzysk olimpijskich jest narciarski bieg na orientację. Pierwszym ważnym krokiem było włączenie tej dyscypliny do programu Międzynarodowego Festiwalu Kultury w Sugadaira w Japonii, który towarzyszył XVIII Zimowym Igrzyskom Olimpijskim w Nagano w 1998 roku. Kolejnym krokiem były w 2002 r. starania IOF-u o włączenie narciarskiej orientacji do programu XX Zimowych Igrzysk Olimpijskich, jednak decyzja nie została pozytywnie rozpatrzona m.in. z powodu małej popularności tego sportu poza krajami skandynawskimi. Także aplikacja o włączenie do programu XXII Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2014 r. została rozpatrzona negatywnie, decyzja w tej sprawie miała zostać podjęta podczas kongresu Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego w Gwatemali w 2007 roku, jednak członkowie MKOl podjęli już decyzję 28 listopada 2006 na spotkaniu w Kuwejcie. 31 sierpnia 2010 International Orienteering Federation poinformowało o złożeniu wniosku o umieszczenie narciarskiego biegu na orientację w programie XXIII Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2018 roku.