Cytat:The Empire State Building - wieżowiec w Nowym Jorku w Stanach Zjednoczonych. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli nie tylko miasta, ale także całego kraju. Oficjalne otwarcie poprowadził prezydent Herbert Hoover, który 1 maja 1931 roku w Waszyngtonie nacisnął przycisk zapalający światła budynku[1]. Od chwili wybudowania do 1973 roku ESB był najwyższym budynkiem w Nowym Jorku. Tytuł najwyższej budowli odzyskał 11 września 2001 roku po zamachach terrorystycznych na wieże World Trade Center, które były do tej pory na najwyższych pozycjach. W całym kraju jest obecnie na 2 miejscu po Willis Tower w Chicago. Jego oficjalna wysokość wynosi 381 metrów. Jednak jeśli liczyć również antenę znajdującą się na dachu wysokość ta wzrasta aż do 443,2 metrów. Ma 102 piętra oraz jedno piętro podziemne. Został zaprojektowany w stylu art déco przez Shreve, Lamb & Harmon Associates. Amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Budownictwa zaliczyło go do 7 cudów współczesnego świata. Należy do World Federation of Great Towers. Jego nazwa pochodzi od przydomku stanu Nowy Jork, który brzmi właśnie Empire State. Robotnicy zużyli 60 tysięcy ton stali, 200 000 st3 (5663 m3) wapienia i granitu, 740 ton aluminium i stali nierdzewnej na ściany zewnętrzne, a także – 10 milionów cegieł i 5600 metrów sześciennych kamieni na podłogi ściany podpiwniczenia. Przewody instalacji elektrycznej mają łączną długość ok. 692 km, 112 km rur wodociągowych, 80 rur centralnego ogrzewania i 6500 okien, ponad 3 miliony żarówek, 5,600 kilometrów kabli telefonicznych, 7 450 ton urządzeń oziębiających. Hall wejściowy ma wysokość 3 pięter. Znajduje się tu duży aluminiowy relief przedstawiający Empire State Building. Brakuje na nim jednak dodanej później wieżowcowi anteny. Północny pasaż zawiera osiem podświetlanych płyt stworzonych przez Roya Sparkia i Renée Nemorovą w 1963. Przedstawiają one budynek jako ósmy cud świata obok tradycyjnych 7. Budynek posiada jeden z najbardziej popularnych zewnętrznych tarasów widokowych na świecie, który odwiedziło już ponad 110 milionów ludzi. Obserwatorium znajduje się na 86 piętrze i oferuje 360 stopniowy widok na miasto. Inny taras widokowy znajduje się na 102 piętrze budynku i jest on otwarty dla zwiedzających. Był zamknięty od 1999 roku, jednak w listopadzie 2005 otwarto go ponownie dla zwiedzających. Wejście kosztuje o 15 dolarów więcej niż na taras 86 piętra. Co roku odwiedza go ok. 3,6 milionów ludzi. Znajdują się tu pomieszczenia biurowe dla 15 tysięcy ludzi, a windy mogą przewozić 10 tysięcy osób na godzinę. Poza biurami znajdują tu także inne obiekty. Wśród nich banki, restauracje i sklepy. Większość z nich ulokowana jest na poziomie lobby. Budynek wznosi się na 381 metrów, licząc razem z anteną na dachu jest to 443,2 metrów. Był to w chwili oddania do użytku najwyższy budynek w mieście i jedyny do tamtego czasu, który osiągnął ponad 100 pięter. Był to przez rekordowo długi czas (41 lat) najwyższy budynek, oraz najwyższa wzniesiona przez człowieka konstrukcja przez 23 lata. Szczycił się tym mianem do lat siedemdziesiątych, czyli ukończenia World Trade Center. Następnie tytuł ten przypadł chicagowskiemu Sears Tower. Tytuł najwyższego w mieście odzyskał po zamachach z 11 września 2001 roku, w których zniszczone zostały bliźniacze wieże Światowego Centrum Handlu. Jest to także najwyższy budynek w stanie Nowy Jork. Wśród wieżowców na świecie zajmuje obecnie 9 pozycję, a w Stanach Zjednoczonych 2. Ze względu na swoją wysokość spełnia rolę piorunochronu. Każdego roku uderza w niego około 100 piorunów. Empire State waży przeszło 360 000 ton. Ma 73 windy i 1 860 stopni na najwyższe piętro. Organizowane są zawody polegające na jak najszybszym przebiegnięciu tego dystansu. Rekord ustanowił w 2003 roku Paul Crake, a wynosi on 9 minut i 33 sekund. Całkowita jego powierzchnia wynosi ok. 200 000 m2. W gmachu tym znajduje się 6 500 okien połączonych pionowymi taśmami z aluminium i nierdzewnej stali. W czasach budowy nie było jeszcze sprawnie działających klimatyzacji, dlatego na każde 8,5 metra kwadratowego biura musiało przypadać jedno okno. Zainstalowano ją dopiero w latach pięćdziesiątych. Cały wieżowiec obłożony jest kamiennymi płytami z szarego wapienia z Indiany. Bardzo często jest wykorzystywany jak tło dla wielu filmów, gier itp. Prawdopodobnie najbardziej znanym przykładem na wykorzystanie tego gmachu jako tła filmowego jest film King Kong z 1933 roku. Tytułowy King Kong podczas ucieczki przed pogonią wspina się na budynek i toczy walkę z atakującymi go samolotami. W 50. rocznicę produkcji tego filmu, w roku 1983 na ścianie wieżowca umieszczono nadmuchiwaną małpę. Jednak pewnego dnia została ona nadgryziona przez mysz, co było powodem ujścia powietrza. Dmuchana małpa potrzebowała stałego dostarczania powietrza i nigdy nie została całkowicie napełniona. Czasami natomiast budynek ten zostaje nawet zniszczony, jak np. w filmie Dzień Niepodległości, kiedy to kosmici doprowadzają do jego eksplozji. Znany przedstawiciel pop-artu Andy Warhol w swoim filmie Empire utrwalił ośmiogodzinny obraz przedstawiający budynek nocą.