Cytat:Oficerowie KGB służyli także w rejonach walk. W latach 1954-1989 zginęło 572 funkcjonariuszy KGB poza granicami ZSRR, niosąc, jako to eufemistycznie określano, "pomoc wojskowo-techniczną". Oficerowie ci ginęli w krajach arabskich, Wietnamie Północnym, Afganistanie oraz w konfliktach granicznych.

Po zakończeniu II wojny światowej w Europie, pod kontrolą radziecką znalazły się takie kraje jak Polska, Czechosłowacja, Węgry, Rumunia, Bułgaria, i Niemiecka Republika Demokratyczna. Pod kontrolą NKWD (następnie MWD, KGB) znalazły się ich służby specjalne. W przypadku Polski, Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego było organizowane na wzór NKWD i pod kontrolą przedstawicieli owej instytucji. Jednym z nich był np. gen. Iwan Sierow, mianowany doradcą NKWD przy Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego (MBP). Osobiście, pod pseudonimem Iwanow, przeprowadził w 1945 r. aresztowanie 16 przywódców Polski Podziemnej, postawionych następnie przed sądem w Moskwie.

Władimir Bakatin, ostatni przewodniczący KGB, dążył do ograniczenia wpływów tej instytucji. Już wiosną 1991 roku proponował Gorbaczowowi, aby wyłączyć spod kurateli KGB specjalny oddział Alfa – chciał, aby stał się on częścią ochrony Kremla. Nie zdołał go wówczas przekonać.

Bakatin rozpoczął urzędowanie na stanowisku przewodniczącego KGB od zmian kadrowych na szeroką skalę i zapowiedzi zasadniczych zmian strukturalnych, które miały polegać na rozbiciu Komitetu na kilka służb specjalistycznych. Pierwszą ważniejszą decyzją związaną z procesem rozbicia KGB od środka było wyodrębnienie ze struktur Komitetu wojsk ochrony pogranicza i przydzielenia ich do Ministerstwa Obrony Narodowej ZSRR, później weszły one w skład Federalnej Służby Granicznej.

Kolejną decyzją Bakatina pozbawiono KGB kontrwywiadu wojskowego, czyli III Zarządu Głównego, który działał we wszystkich jednostkach radzieckich sił zbrojnych. Kolejnym etapem reorganizacji było wyłączenie z KGB całego IX Samodzielnego Zarządu Ochrony Osobistej, odpowiedzialnego za bezpieczeństwo członków najwyższych władz partyjnych i państwowych. Pod kontrolą tego zarządu znajdowały się Kreml i wszystkie ważniejsze rządowe budynki. Podobny los spotkał Niezależny Wydział Łączności, odpowiedzialny za stan łączności specjalnej wszystkich instytucji rządowych oraz połączeń centrali z władzami terenowymi. Jednostki te zostały wyłączone ze struktury KGB, podobnie jak Służba Szyfrów.

Bakatin uważał również, że KGB powinno przekazać Ministerstwu Spraw Wewnętrznych wszystkie wydziały gospodarcze, zajmujące się m.in. korupcją i przestępstwami gospodarczymi – funkcję tę pełnił Zarząd Zabezpieczenia Przemysłu oraz niektóre wydziały II Zarządu Głównego KGB (kontrwywiad). Bakatin dokonywał reorganizacji na podstawie specjalnych dekretów Gorbaczowa. W połowie listopada 1991 roku Bakatin zabrał się za najpotężniejszy zarząd KGB, I Zarząd Główny. Już w grudniu 1991 roku na bazie I Zarządu Głównego KGB powstała Centralna Służba Wywiadowcza, którą następnie przemianowano na Służbę Wywiadu Zagranicznego Federacji Rosyjskiej.

Nie wiadomo dokładnie, ilu byłych współpracowników KGB (tzw. "śpiochów"), przeszło do UOP-u i ilu z nich do dziś pracuje w szeregach Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu. Podejrzewa się także, że wielu z nich przetrwało w WSW, która później została przekształcona wraz z Zarządem II SG LWP w Zarząd II Wywiadu i Kontrwywiadu Sztabu Generalnego Wojska Polskiego a następnie w Wojskowe Służby Informacyjne. Wiadomo tylko, że wojskowe służby specjalne były szczególnie dobrze spenetrowane przez KGB i GRU.

George Blake – wyższy oficer brytyjskiej Tajnej Służby Wywiadowczej MI6, zwerbowany podczas wojny koreańskiej przez wywiad północnokoreański, został przekazany KGB. Wydał Rosjanom ponad 40 agentów-informatorów, m.in. wydał członków siatki MI6 w Berlinie Wschodnim, wskazał także na istniejący tunel ciągnący się z Berlina Zachodniego do Wschodniego – zob. Operacja Gold. Jego kariera szpiegowska zakończyła się w 1961 roku, kiedy został wskazany przez uciekiniera, pułkownika wywiadu polskiego Departamentu I MSW Michała Goleniewskiego.

Aldrich Hazen Ames – doszedł do stanowiska szefa kontrwywiadu CIA na Związek Radziecki, współpracował z KGB od 1985 roku. Aldrich Ames zrobił wszystko, co agent może zrobić, poza, jak żartowano później, podstawieniem ciężarówki pod siedzibę CIA w Langley i wywiezieniem z niej sekretów. Ames ujawnił ponad sto tajnych operacji, wydał Rosjanom ponad 30 osób współpracujących z CIA i innymi zachodnimi agencjami, z których dziesięć zostało skazanych na karę śmierci i rozstrzelanych. Po rozwiązaniu KGB przejęła go następczyni I Zarządu Głównego KGB Służba Wywiadu Zagranicznego. Został wykryty i aresztowany dopiero w 1994 roku.

Robert Hanssen – funkcjonariusz Federalnego Biura Śledczego FBI, pierwszy raz nawiązał współpracę z GRU w 1979 roku, lecz po pierwszej transakcji go zerwał. Przejęła go jednak waszyngtońską rezydentura I Zarządu Głównego KGB w 1985 roku. Oprócz oficerów KGB i GRU współpracujących z CIA lub FBI, Hanssen dostarczył KGB ściśle tajny program wywiadowczy COINS-II, ze szczegółowym budżetem i planowanymi operacjami wywiadowczymi przeciwko ZSRR i innym krajom Układu Warszawskiego, informacje o podsłuchach stosowanych przez Agencję Bezpieczeństwa Narodowego na dyplomatach radzieckich w Waszyngtonie. Zawiadomił KGB, że pracownicy NSA złamali kody w radzieckich satelitach komunikacyjnych, powiadomił także o specjalnym tunelu budowanym wspólnie przez FBI i NSA pod ambasadą radziecką w Waszyngtonie, który miał być wykorzystany do podsłuchu i podglądu. Do czasu wskazania go przez Hanssena kosztował on amerykańskich podatników 500 milionów USD. Przekazał także informacje dotyczące planu ewakuacji prezydenta i parlamentu USA w razie wybuchu wojny nuklearnej. Po rozwiązaniu KGB przejęła go następczyni I Zarządu Głównego KGB Służba Wywiadu Zagranicznego, aresztowany został dopiero w lutym 2001 roku.

Podczas ponad 40. letniej działalności KGB wielu oficerów tej instytucji współpracowało z wywiadem państw zachodnich, lub zdecydowało się na ucieczkę do tych krajów. Oficerowie KGB lub GRU, którzy zdecydowali się na taki krok, robili to w większości przypadków z pobudek ideologicznych. Na współpracę z obcym wywiadem decydowali się głównie oficerowie I Zarządu Głównego KGB, którzy przebywając za granicą w USA lub Wielkiej Brytanii mieli okazję poznać rzeczywistość tych krajów, tak różną od tej opisywanej przez radziecką propagandę. Tak przynajmniej usprawiedliwiał swą zdradę Oleg Gordiewski.

Wyższymi funkcjonariuszami KGB, którzy współpracowali z wywiadem zachodnim byli:
Oleg Gordijewski – pułkownik KGB, współpracował z wywiadem brytyjskim (MI6) w latach 1974-1985. Został wydany przez Aldricha Amesa, szefa kontrwywiadu CIA na Związek Radziecki, współpracującego z KGB od 1985 roku. Gordijewski był jedynym agentem wskazanym przez Amesa, któremu udało się uciec.
Władimir Wetrow – pułkownik KGB pracujący w centrali I Zarządu Głównego KGB. Jego zadaniem była analiza informacji wywiadowczych dostarczonych przez Zarząd. W latach 1981-1982, przekazał francuskiemu wywiadowi (DST) ok. 4 tysięcy ściśle tajnych dokumentów. Został aresztowany w 1982 roku i rok później rozstrzelany.
Walery Martynow – pułkownik KGB, pracował w Pionie X, zajmującym się wywiadem naukowo-technicznym. Współpracował z CIA w latach 80. XX w. podczas pobytu w rezydenturze KGB w Waszyngtonie, pod pseudonimem Gentile. Był jednym z wielu agentów wydanych przez Aldricha Amesa.