Cytat:W 1984 komputery domowe zaczęły stawać się interesującymi platformami dla graczy. Komputery oferowały praktycznie takie same możliwości, jak konsole, a samo uruchomienie gry nie zajmowało zwykle więcej czasu od uruchomienia jej na konsoli.

W 1985 amerykański rynek konsoli gier wideo odrodził się dzięki wydaniu przez Nintendo swojej 8-bitowej konsoli, Famicoma, znanego na tamtym rynku jako Nintendo Entertainment System (NES). Konsola sprzedawana była razem z Super Mario Bros. i szybko stała się sukcesem. Nintendo Entertainment System zdominował amerykański rynek do czasu powstania następnej generacji konsoli na początku lat 90. Inne rynki nie były tak zdominowane: w Japonii uznanie zyskał PC Engine, a w Europie, Australii i Brazylii Sega Master System (chociaż był również sprzedawany w Ameryce).

W nowych konsolach, gamepad zajął miejsce dżojstików, itp. jako domyślnego kontrolera gier dołączanego do konsoli. Gamepad z ośmiokierunkowym D-padem i co najmniej dwoma przyciskami stał się standardem.

Seria Dragon Quest zadebiutowała w 1986 grą Dragon Quest i zaczęła fenomen gier w japońskiej kulturze. W tym samym roku zadebiutowała seria gier The Legend of Zelda grą The Legend of Zelda na Nintendo Entertainment System. Square wydało rok później grę Final Fantasy (1987), grę fabularną (RPG) dając początek serii gier Final Fantasy. Final Fantasy uratowało Square od bankructwa i później stało się jedną z najpopularniejszych serii gier fabularnych. Również w 1987 Hideo Kojima zadebiutował wydaniem gry Metal Gear na komputery MSX2, dając tym samym początek gatunkowi skradanek. Krótko potem Metal Gear został przeniesiony na konsole NES. W 1989 firma Capcom wydała grę Sweet Home na konsole NES, która okazała się prekursorem dla gatunku survival horror.

W 1988 Nintendo wydało pierwszy numer magazynu Nintendo Power.

Podczas gdy w latach 80. przemysł gier rósł w siłę, lata 90. były czasem, w którym potężniał dzięki wciąż wzrastającym budżetom gier i łączeniom wydawców. Duża różnorodność gier istniejąca w latach 80. została zastąpiona sprawdzonymi metodami dużych firm nastawionych na maksymalne zwiększenie zysków i zmniejszenie ryzyka.

Wraz ze wzrostem mocy komputerów osobistych i zmniejszeniu cen procesorów Intel 386, 486 i Motorola 68000, lata 90. stały się zaczątkiem prawdziwej grafiki trójwymiarowej oraz możliwości "multimedialnych" dzięki kartom dźwiękowym i czytnikom CD-ROM.

Na początku lat 90. dystrybucja shareware była popularną metodą publikacji gier przez wydawców, również dla nowych (w tamtym czasie) firm na rynku, jak Apogee (teraz 3D Realms), Epic Megagames (teraz Epic Games) czy id Software. Shareware dawało klientom możliwość sprawdzenia części gry, zwykle "obciętej" do pierwszego rozdziału lub "epizodu", przed jej kupieniem. Wiele gier dostępnych było na jednej dyskietce 5 1/4" oraz, później, na 3,5", często kosztując po parę dolarów każda. Ponieważ same wersje shareware były darmowe, koszt pokrywał jedynie wartość dyskietki i jakiekolwiek opakowanie. Z powodu rosnącej wielkości gier w połowie lat 90. niepraktyczne stało się umieszczanie ich na dyskietce. Wtedy też wydawcy i producenci rozpoczęli wypieranie wersji shareware'owych demami gier (często zawierającymi jeden lub dwa poziomy), dystrybuowanymi za darmo z płytami CD dodawanymi do czasopism o tematyce gier komputerowych oraz umieszczali je w Internecie.

Shareware była również metodą dystrybucji pierwszych first person shooterów (FPS) jak Wolfenstein 3D czy Doom. Po wydaniu gry Doom wydawcy i producenci zaczęli tworzyć wersje demonstracyjne gier, które spowodowały wyparcie wersji shareware. W tym czasie wciąż wzrastająca moc komputerów osobistych pozwoliła na stworzenie początkowej grafiki trójwymiarowej. Gra Doom, z 1993 roku, jest w wielkim stopniu odpowiedzialna za zdefiniowanie gatunku i oddzielenie od innych gier first person perspective. Termin FPS stał się określeniem dotyczącym gier, w których gracz ma pełną kontrolę nad (zwykle człowieczym) bohaterem i może oddziaływać na otoczenie, praktycznie zawsze dzięki celowaniu i strzelaniu z różnych typów broni. Zobacz główny artykuł: First person shootery, historia.

W 1992 wydana została pierwsza strategiczna gra czasu rzeczywistego (RTS), Dune II. Gra ta określiła założenia gatunku. Gry RTS charakteryzują się widokiem z lotu ptaka, "minimapą" i potrzebą kontrolowania poczynań ekonomicznych oraz wojskowych. Rywalizacja pomiędzy dwoma stylami prowadzenia rozgrywki – stylem Warcrafta, który używał interfejsu dostępnego po kliknięciu na budowlę i stylem Command and Conquer, w którym w każdym momencie można stworzyć kolejną budowlę lub jednostkę – trwa do dzisiaj.

Alone in the Dark (1992) stała się pierwszą grą z, nieznanego jeszcze wtedy, gatunku survival horrorów. Gra stworzyła wzór, który wykorzystany został grach na konsole z czytnikami CD-ROM, jak Resident Evil czy Silent Hill.

Gry przygodowe kontynuowały swój rozwój. Sierra Entertainment wydała pierwszą grę z serii King's Quest, a LucasFilms/LucasArts Monkey Island wprowadzając graficzną interakcję z otoczeniem za pomocą metody "wskaż i kliknij". Myst i jej sequele zainspirowały nowy styl logicznych gier przygodowych. Wydany w 1993 Myst była jedną z pierwszych gier korzystających w całości z nowych możliwości oferowanych przez płyty CD-ROM. Gra stała się najlepiej sprzedającą się grą dekady i m.in. dzięki niej czytniki CD stały się podstawowym komponentem komputerów osobistych. Pomimo niewątpliwie ogromnego sukcesu Mysta, coraz większa popularność gier akcji oraz gier rozgrywanych w czasie rzeczywistym doprowadziła do odsunięcia w cień gier przygodowych i symulacyjnych.

W latach 90. firma Maxis rozpoczęła wydawanie udanej serii gier "Sim", rozpoczynając od SimCity i kontynuując z tytułami takimi jak SimEarth, SimCity 2000, SimAnt, SimTower i popularną dzisiaj serią The Sims z 2000 roku.

W 1996 firma 3dfx wydała chipset Voodoo prowadząc do stworzenia pierwszego akceleratora grafiki 3D dla komputerów osobistych. Karty te wykonywały większość obliczeń potrzebnych do wyrenderowania bardziej szczegółowego trójwymiarowego świata, dzięki czemu procesor komputera był zajęty innymi zadaniami. First person shootery (m.in. Quake) były jednymi z pierwszych gier korzystających z nowych technologii. Podczas gdy inne gry również mogły korzystać z akceleratorów, FPS-y stały się głównym motorem napędowym dla wdrażania nowych technologii grafiki trójwymiarowej oraz stały się miernikiem wydajności komputerów liczonym w klatkach na sekundę.

W tej dekadzie powstało również wiele mniej popularnych, lecz znanych gatunków. Firma Looking Glass Studios stworzyła grę Thief i jej sequele, które nazwano grami "first person sneaker", lecz niepewne jest, czy są one pierwszymi grami "first person stealth". Strategie turowe zyskały na znaczeniu dzięki serii Heroes of Might and Magic (HOMM) (od 3DO).

Lata dziewięćdziesiąte były również początkiem gier sieciowych z MUD-ami na początku. Quake firmy id Software z 1996 r. był pierwszym first person shooterem umożliwiającym grę sieciową. Możliwość gry sieciowej stał się standardem we właściwie wszystkich grach FPS. Inne gatunki również zaczęły oferować rozgrywki sieciowe, włączając w to RTS-y jak Age of Empires (Microsoft), Warcraft i StarCraft (obydwie od Blizzard Entertainment) i turówki jak Heroes of Might and Magic. MMORPG-i (Massively Multiplay Online Roleplaying Games), takie jak Ultima Online i EverQuest, uwolniły użytkowników od limitowanej liczby jednocześnie widocznych graczy i wniosły koncept trwałych światów, znany z MUD-ów, do graficznych gier wieloosobowych. Rozwijanie wtyczek do przeglądarek internetowych jak Java i Macromedia Flash pozwoliło na tworzenie prostych gier internetowych. Są to małe jedno- lub wieloosobowe gry, które mogą być szybko ściągnięte poprzez przeglądarkę i nie potrzebują instalacji. Najczęstszym ich przeznaczeniem jest rozegranie partii gry planszowej (warcaby, chińczyk), klasycznej gry arcade, itp.

Gracze w latach 90. zaczęli brać swój (bohaterów gier) los we własne ręce tworząc modyfikacje (lub "mody") do popularnych gier. Przyjmuje się, że pierwszym modem był Castle Smurfenstein dla gry Castle Wolfenstein. Ostatecznie projektanci gier zauważyli, że tworzenie modyfikacji zwiększa długość życia każdej z gier i rozpoczęli popieranie tworzenia modyfikacji. Half-Life to gra, do której stworzono najpopularniejszą modyfikację, nazwaną Counter-Strike. Innymi przykładami są Unreal Tournament, pozwalający graczom na dodawanie modeli poprzez importowanie scen z programu 3dsmax oraz The Sims, do którego gracze mogli tworzyć własne obiekty.

Od czasu FPS-ów i RTS-ów powstało niewiele nowych gatunków. Czasem nie zalicza się gier TPP do odrębnego gatunku. Gry takie jak Grand Theft Auto III, Splinter Cell, Enter The Matrix czy Hitman używają widoku z perspektywy trzeciej osoby, lecz poza tym przypominają swoje pierwszoosobowe odpowiedniki.

Wraz z pojawieniem się konsoli 16- i 32-bitowych domowe gry wideo zaczęły osiągać poziom graficzny gier arcade. W tym czasie też automaty do gier uzyskały opinię mało atrakcyjnych urządzeń. Coraz większa ilość graczy woli poczekać na konwersję na konsole niż wejść do salonu gier. Automaty do gier miały ostatnie słowo na początku lat dziewięćdziesiątych dzięki wydaniu gry Street Fighter II, która była pierwszą bijatyką jeden na jednego. Klasyczne automaty stały się jednak domeną hobbistów. Przestrzeń pozostawiona przez te automaty została wypełniona przez systemy arcade oferujące niedostępne dla "domowych" graczy możliwości, jak przejazd na stoku śnieżnym, w którym kontrolerem są przymocowane narty czy gry dźwiękowe jak Dance Dance Revolution.

W 1989 Nintendo wydało konsolę Game Boy, pierwszą przenośną konsolę gier wideo od czasu mającego złe fatum Microvision wydanego dziesięć lat wcześniej. Zespół projektantów prowadzony przez Gumpeia Yokoi miał już na koncie konsolę Game & Watch. Do konsoli dołączany był Tetris, popularna gra logiczna. W mniej więcej tym samym czasie na rynku pojawiły się systemy konkurencyjne, włączając w to Sega Game Gear i Atari Lynx. Konkurencyjne systemy, pomimo bardziej zaawansowanych technologii, cierpiały na większe zapotrzebowanie na energię i mniejsze wsparcie ze strony producentów gier. Największą popularność zdobył właśnie Game Boy.