Cytat:Natura 2000 – program utworzenia w krajach Unii Europejskiej wspólnego systemu (sieci) obszarów objętych ochroną przyrody. Podstawą dla tego programu są dwie unijne dyrektywy: Dyrektywa Ptasia i Dyrektywa Siedliskowa (Habitatowa). Celem programu jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy. Wspólne działanie na rzecz zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy w oparciu o jednolite prawo ma na celu optymalizację kosztów i spotęgowanie korzystnych dla środowiska efektów. Jednolite prawo powinno ułatwić współdziałanie wielu instytucji zajmujących się ochroną przyrody stale i tych dla których jest to działanie oboczne. Zadanie i cel rangi europejskiej powinno łatwiej uzyskać powszechną akceptację społeczną, tym bardziej że poszczególne kraje członkowskie są zobowiązane do zachowania na obszarach wchodzących w skład sieci Natura 2000 walorów chronionych w stanie nie pogorszonym, co wcale nie musi wykluczać ich gospodarczego wykorzystania.


W ramach programu wyznaczone zostają tzw. obszar specjalnej ochrony ptaków (Special Protection Areas – SPA) oraz specjalne obszary ochrony siedlisk (Special Areas of Conservation – SAC), na których obowiązują ochronne regulacje prawne.

Obszary specjalnej ochrony ptaków są wyznaczane samodzielnie przez każde państwo. Komisja Europejska kontroluje jednak zgodność wyznaczonych obszarów z siecią tzw. IBA. W praktyce każdy obszar spełniający naukowe kryteria IBA musi być wyznaczony jako obszar specjalnej ochrony ptaków.

W zakresie specjalnych obszarów ochrony siedlisk, każde państwo członkowskie musi opracować i przedstawić Komisji Europejskiej listę leżących na jego terytorium obszarów najcenniejszych pod względem przyrodniczym, odpowiadających gatunkowo i siedliskowo wymogom zawartym w Dyrektywie Siedliskowej. Po przedłożeniu listy, następuje proces ewaluacji i selekcji obszarów na poziomie europejskim. Kluczowym elementem tej procedury jest Seminarium Biogeograficzne na którym ocenia się kompletność sieci dla każdego z gatunków i siedlisk będących przedmiotami ochrony, a występujących w danym państwie. Następnie Komisja Europejska zatwierdza w trybie decyzji obszary pod nazwą obszar mający znaczenie dla Wspólnoty (Site of Community Importance - SCI) i od tej chwili obowiązują wszystkie przepisy ochronne. Państwo członkowskie ma następnie obowiązek w ciągu 6 lat wyznaczyć obszary krajowym aktem prawnym, co do listy, granic i przedmiotów ochrony obszarów akt ten musi być tożsamy z decyzją Komisji.