Cytat:Wywiad - służba specjalna zajmująca się pozyskiwaniem (często niejawnych) informacji. W skali państwa wywiad to jeden ze sposobów rozpoznania strategicznego, polegający na zbieraniu najważniejszych wiadomości politycznych, wojskowych i gospodarczych. Współcześnie, dzięki takim zdobyczom techniki jak podsłuch satelitarny, działalność wywiadowczą można również prowadzić nie opuszczając terytorium własnego państwa.

Oprócz wywiadu państwowego istnieje też indywidualny wywiad gospodarczy, prowadzony nierzadko przez byłych funkcjonariuszy bądź żołnierzy wywiadu lub kontrwywiadu. Wywiad gospodarczy organizowany jest przez przedsiębiorstwa zainteresowane pozyskiwaniem informacji o konkurencji i skutecznym lobbingiem.

Wywiad dzieli się ogólnie na dwa podstawowe rodzaje:

wywiad biały - który zajmuje się pozyskiwaniem i analizą informacji jawnych
wywiad czarny - który zajmuje się pozyskiwaniem (nielegalnym) informacji niejawnych.

Wykształcone typy wywiadu państwowego:

wywiad polityczny – ukształtowanie stronnictw partyjnych, ich struktura, przywódcy polityczni, ruchy odśrodkowe (mniejszości narodowe, społeczności niezasymilowane), podatność na propagandę, grupy dysydenckie
wywiad ekonomiczny – zainteresowany potencjałem gospodarczym państwa; bada zasoby surowców, ustala i analizuje słabe ogniwa w ekonomice, możliwość nacisku gospodarczego
wywiad wojskowy – rozpracowuje strukturę, kadry sił zbrojnych i rodzajów sił zbrojnych, ruchy wojsk, stan i proces modernizacji oraz osiągnięcia naukowe w dziedzinie obronności; zbiera wszelkie informacje dotyczące bezpieczeństwa obronnego danego państwa
wywiad naukowy – śledzi wszystko co wiąże się z rozwojem naukowo-technicznym
Ze względu na formy pozyskiwania informacji można wyróżnić:

wywiad agenturalny - źródłem informacji jest sieć agentów, którzy samodzielnie pozyskują informacje, do których mają dostęp np. dzięki wykonywanej pracy lub piastowanemu stanowisku i przekazują ją funkcjonariuszom lub żołnierzom wywiadu, sprawującym nad nimi "opiekę" - prowadzącym ich
wywiad technikami operacyjnymi - bezpośrednie śledzenie wybranych osób, wymuszanie zeznań, porwania, szantażowanie itp.
wywiad elektroniczny - prowadzony technikami nasłuchu i obserwacji satelitarnej, lotniczej, radiowej i z wykorzystaniem specjalistów od włamań do sieci komputerowych.