Cytat:Odra – rzeka w Europie Środkowej, w zlewisku Morza Bałtyckiego, na terenie Czech, Polski i Niemiec. Pod względem całkowitej długości jest drugą (po Wiśle) rzeką Polski. Biorąc pod uwagę tylko jej część w granicach Polski jest trzecią rzeką pod względem długości (po jej dopływie Warcie).

Rzeka ma długość 854,3 km, z czego 742 km w Polsce. Powierzchnia dorzecza Odry obejmuje obszar 118 861 km² z tego 106 056 km² w Polsce.

Wypływa na wschodzie Czech, w Górach Odrzańskich w Sudetach Wschodnich, na wysokości 634 m n.p.m.; uchodzi do Roztoki Odrzańskiej, będącej zatoką Zalewu Szczecińskiego, w północno-zachodniej części Polski, przy północnej granicy miasta Police. Największymi miastami nad Odrą są: Ostrawa w Czechach oraz Wrocław i Szczecin w Polsce.

Odra swoje źródło ma na południowo-wschodnim zboczu wzgórza Fidlův kopec w Górach Odrzańskich na wysokości 634 m n.p.m. Płynie przez Bramę Morawską, poniżej przez Śląsk. W górnym biegu pomiędzy Boguminem a ujściem Olzy na krótkim odcinku jest rzeką graniczną między Polską a Czechami, a w dolnym – od ujścia Nysy Łużyckiej (w km 542,4) stanowi granicę między Polską i Niemcami przez 161,7 km długości swojego biegu. Powyżej Gryfina we wsi Widuchowa, na 704,1 km biegu, Odra rozdziela się na dwa nurty – Odrę Wschodnią (która przechodzi w Regalicę do jeziora Dąbie) oraz płynącą przez centralne dzielnice Szczecina (Północ i Śródmieście) i omijającą od zachodu jezioro Dąbie – Odrę Zachodnią. W okolicy Szczecina, na Międzyodrzu, płynie już kilkoma korytami, z których główne to (oprócz Odry Wschodniej i Zachodniej) Duńczyca, Parnica i Święta. Odcinek rzeki w Policach utworzony przez połączenie Odry Zachodniej i wód wypływających z jeziora Dąbie poprzez Iński Nurt, Babinę aż do ujścia do Roztoki Odrzańskiej nosi nazwę Domiąży.

Północna część Odry Zachodniej, począwszy od północnego mostu Trasy Zamkowej w Szczecinie, należy do akwenu polskich morskich wód wewnętrznych.

Średni spadek rzeki w jej górnym biegu wynosi 7‰, poniżej Bramy Morawskiej spadek zmniejsza się do 1‰, a średni spadek na całej długości wynosi 0,73‰.

Dzięki uregulowaniu całego koryta Odra jest najlepszą śródlądową drogą wodną w Polsce. Nazwana Odrzańską Drogą Wodną jest żeglowna od ujścia Opawy, długość odcinka żeglownego 761 km, skanalizowana od Kędzierzyna-Koźla do Brzegu Dolnego, wykorzystywana przez kraje środkowoeuropejskie nie mające dostępu do morza.

Kanalizacja Odry odbyła się w dwóch etapach. Pierwszy zrealizowano w latach 1888 - 1897, skanalizowano wówczas odcinek od Koźla do ujścia Nysy Kłodzkiej, wybudowano 12 stopni wodnych ze śluzami komorowymi. Szybko jednak okazało się, że jest to niewystarczająca liczba i w latach 1907 - 1922 w ramach drugiego etapu powstało 10 kolejnych stopni.

W dorzeczu Odry znajduje się 7 elektrowni wodnych (największa w Brzegu Dolnym o mocy 9,7 MW).

Na Odrze funkcjonuje kilka przepraw promowych, w tym na terenie województwa lubuskiego w Milsku, Pomorsku, Brodach i Połęcku. W Bytomiu Odrzańskim działa przeprawa łodzią.

Mimo, iż Odra należy do rzek ubogich w wodę, dość regularnie wylewa. Najgroźniejszą i największą powódź – nazwaną "powodzią tysiąclecia" – zanotowano w lipcu 1997, ofiarami rzeki padły wówczas, z dużych miast: Wrocław i Opole, a także takie miasta, jak Kędzierzyn-Koźle i Racibórz. Obserwacje przy ujściu Małej Panwi w Opolu wskazały 10/11 lipca 1997 poziom wód Odry wynoszący 733 cm i przepływ 3500 m³/s, podczas gdy średni wieloletni przepływ w tym miejscu wynosi czterdzieści dwa razy mniej (82,5 m³/s), a przeciętny poziom wód o ponad 5 metrów mniej (213 cm); zaobserwowane przez ostatnie stulecia dotychczasowe maksimum wynoszące 644 cm zaobserwowano 28 sierpnia 1813, a minimum (tylko 44 cm) – 1 lutego 1956.

Poprzednia wielka powódź nieco mniej poważna w skutkach, w 1903 roku, dotknęła z dużych miast Wrocław zalewając m.in. ulice koło dworca kolejowego Wrocław Główny; po tej powodzi zdecydowano zbudować w tym mieście system obwałowań, kanałów i śluz przeciwpowodziowych, które skuteczne były przez następne 90 lat, ale w 1997 okazały się niewystarczające.

Podczas powodzi w maju 2010 r. obfite opady deszczu od nocy z 15 na 16 maja 2010 na terenie województwa śląskiego oraz Czech spowodowały gwałtowny przybór wód. Odra i jej dopływ, Olza, zasilana przez wodę z Czech, gwałtownie wezbrały w dniu 16 i 17 maja 2010. Następnie fala powodziowa przesuwała się wraz z biegiem rzeki na północ.

Według danych Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska w ciągu 2006 roku poprzez Odrę do Morza Bałtyckiego trafiła duża ilość metali ciężkich, tj.: 121,4 ton cynku, 61,0 tony miedzi oraz 56,6 ton niklu.

W wyniku badań z 2007 r. wody Odry od granicy woj. lubuskiego do ujścia Nysy Łużyckiej oceniono na V klasy czystości, a na odcinku granicy polsko-niemieckiej IV klasy jakości. We wszystkich punktach monitoringu woj. lubuskiego stwierdzono eutrofizację i nadmierną zawartość chlorofilu „a”. Na odcinku do ujścia Nysy Łużyckiej, wody Odry cechowały się nadmiernym zasoleniem i złą jakością pod względem bakteriologicznym, a niezadowalającą jakością na odcinku granicznym.

Badania wykonane w 2007 roku w woj. zachodniopomorskim poniżej ujścia Słubi i powyżej ujścia Rurzycy wykazały, że Odra na w tych punktach ma wody III klasy czystości. Dalsze badania przy wodowskazie Widuchowa wykazały wody IV klasy czystości. Kolejnego badań dokonano w miejscowości Mescherin nad Odrą Zachodnią, gdzie oceniono wody na III klasy czystości. Podczas badań jakości wód w punktach monitoringu stwierdzono przekroczenie wskaźników eutrofizacji, prócz badań ujścia rzeki do Roztoki Odrzańskiej, gdzie jednak wody oceniono na IV klasy czystości.