Cytat:Stare Miasto to najstarszy obszar Krakowa, otoczony Plantami. Jego centrum stanowi Rynek Główny. Stare Miasto razem ze wzgórzem wawelskim oraz zabytkami Kazimierza zostało zapisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1978 r.

Głównymi zabytkami krakowskiego Starego Miasta są znajdujące się na Rynku Głównym: Kościół Mariacki, Sukiennice i wieża ratuszowa, oraz pozostałości murów obronnych – Brama Floriańska i Barbakan.

Stare Miasto otacza pas zieleni – Planty, powstały na miejscu dawnej fosy, otaczającej stare mury miejskie.

Około VIII w. zaczął formować się wielkoplemienny organizm Państwa Wiślan. Na Wawelu zachowały się drobne relikty potężnego, okalającego całe wzgórze wału ziemnego konstrukcji izbicowej. W piwnicy domu przy ul. Kanoniczej 13, w skrzyni pochodzącej z IX w. znaleziono 4200 siekier żelaznych, tzw. płacideł, o łącznej wadze ponad 4 ton. Takie płacidła były podstawowym środkiem płatniczym w sąsiednim Państwie Wielkomorawskim, jednak skarb krakowski jest największy, jaki kiedykolwiek znaleziono i świadczy o zamożności i znaczeniu miejscowego ośrodka władzy. U stóp Wawelu, na terenie dzisiejszej ul. Kanoniczej, Grodzkiej i sąsiednich, natknięto się na resztki osady Wiślan, zwanej Okół. Osada ta, istniejąca co najmniej od początku IX w., była otoczona potężną palisadą dębową i okolona od strony obecnych ulic Straszewskiego i św. Gertrudy jedną z odnóg Wisły. W pobliżu Rynku Głównego: kościoła św. Wojciecha, Mariackiego i ul. Brackiej odkryto resztki budynków mieszkalnych wiślańskiego Krakowa, zakładów rzemieślniczych (gdzie topiono i obrabiano metale kolorowe), a pod kościołem św. Wojciecha zlokalizowano relikty drewnianej świątyni. W tamtych czasach Wisła rozdzielała się na wiele odnóg, tworząc w dzisiejszym centrum miasta kilka wysepek. Na pewno taką wysepką był Kazimierz, możliwe jest również, że Okół, Wawel i teren Rynku Głównego były wysepkami oddzielonym odnogami Wisły, bądź przekopanymi fosami. Znaleziono również wiele budowli na Wawelu, których datowanie jest bardzo trudne.

Pierwsze wzmianki o Krakowie pochodzą z II poł. IX w. Z końcem X w. włączono Kraków do państwa polskiego, rządzonego przez władców z dynastii Piastów. W roku 1000 powstało tutaj biskupstwo i niebawem na wiele stuleci Kraków stał się siedzibą polskich władców. Ówczesne miasto swoimi granicami obejmowało dzisiejsze Stare Miasto, a więc historia Krakowa to równocześnie historia tej dzielnicy. Przechowywano tu insygnia królewskie, a we wczesnym średniowieczu powstała szkoła katedralna.

Przebywający na Wawelu biskupi i dwór książęcy tworzyli odpowiedni klimat intelektualny. Od XIV wieku było to miejsce koronacji królewskich. Pod rządami Kazimierza Wielkiego zrodził się Uniwersytet Jagielloński.

W 1380 r. na tronie wraz z królową Jadwigą zasiadł książę litewski Władysław Jagiełło. Kraków stał się stolicą rozległej monarchii, co sprzyjało jego rozwojowi kulturalnemu. Tu tworzyli też wielcy artyści.